1
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکزی
2
دانشجوی دکترای تخصصی، گروه باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
ایرانیان باستان در چندین هزار سال قبل دست به ابتکار جدیدی زده که آن را قنات نام گذاردهاند. مطالعات پزوهشگران نشان میدهد که قنات در ایران به مناطق نیمه خشک و بیابانی محدود نشده و در مناطق کوهستانی و پُرآب نیز احداث گردیده است. از قناتهای شاخصی که در منطقهای کوهستانی و پُرآب در ایام گذشته حفر شده است، قنات کهریز واقع در روستای چهر از منطقه بیستون است که توسط یکی از نگارندگان در بررسی باستان شناسی سال 1387 در منطقه مورد شناسایی قرار گرفت. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوۀ کتابخانهای- میدانی است. ضرورت این پژوهش بدین دلیل است که تاکنون در منابع تاریخی و یا باستان شناسی به این قنات اشارهای اندکی شده است و تنها در چند خط به ذکر شماره ثبت محوطه و معرفی آن اختصاص یافته است. پرسشهایی نیز در این مقاله به شرح زیر مطرح گردید: 1. قنات کهریز چهر با هدف چه نوع کاربری ساخته شده است؟ 2. بر اساس مدارک و شواهد موجود، قدمت قنات چهر را به چه دورهای میتوان منتسب نمود؟ قنات کهریز با 17حلقه چاه در محوری طولی نه چندان منظم در امتداد یکدیگر با دیوارهای سنگچینی از سنگ آهکها احداث شده است. کاربری این قنات صرفاً به جهت آبرسانی به اراضی کشاورزی بوده است. حداقل تاریخی که قنات کهریز احداث شده در دوره اسلامی میانه است، هرچند که با توجه به حضور محوطههای متعدد اشکانی- ساسانی در محدوده اطراف قنات و کهنگی سنگهای دیوار آن، میتوان قدمت ساخت قنات را تا دوره تاریخی نیز منتسب نمود.
چهری, محمد اقبال, & رحیمی, فتانه. (1400). قنات کهریز چهر، یک سازۀ آبی نویافته از دوره تاریخی و اسلامی در منطقه بیستون،. دو فصلنامه مطالعات ایران کهن, 1(1), 103-122.
MLA
محمد اقبال چهری; فتانه رحیمی. "قنات کهریز چهر، یک سازۀ آبی نویافته از دوره تاریخی و اسلامی در منطقه بیستون،". دو فصلنامه مطالعات ایران کهن, 1, 1, 1400, 103-122.
HARVARD
چهری, محمد اقبال, رحیمی, فتانه. (1400). 'قنات کهریز چهر، یک سازۀ آبی نویافته از دوره تاریخی و اسلامی در منطقه بیستون،', دو فصلنامه مطالعات ایران کهن, 1(1), pp. 103-122.
VANCOUVER
چهری, محمد اقبال, رحیمی, فتانه. قنات کهریز چهر، یک سازۀ آبی نویافته از دوره تاریخی و اسلامی در منطقه بیستون،. دو فصلنامه مطالعات ایران کهن, 1400; 1(1): 103-122.