حکومت ساسانیان( 651-224 م) که براساس تمرکزگرایی سیاسی و وحدت دینی بنیان شده بود، نه تنها درگسترش قلمرو و سرکوب دشمنان خارجی موفقیت‌هایی کسب کرد، بلکه در شکوفایی و رشد اقتصادی، بازرگانی، تجارت خارجی و داخلی نیز تحولات چشمگیری دراین دوره پدید آمد. ساسانیان که در تجارت وارث اشکانیان بودند با ایجاد تغییراتی به‌توسعۀ آن همت گماشتند، به‌گونه‌ای که گسترۀ تجارت بین‌المللی ساسانیان تا افریقا نیز رسیده‌است. اقتصاد داخلی ساسانی نیز در این دوره دچار تحولاتی شد و از قوانین مدونی پیروی می‌کرد. این پژوهش به‌دنبال شناسایی عوامل موثر در رونق تجارت ساسانی است. سکه‌ها، مُهرها، ظروف برجای مانده، متون فارسی‌میانه و آثار مورخین اسلامی اطلاعاتی در زمینۀ تجارت ساسانی ارائه می‌دهند. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی موضوع پرداخته شده‌است. بررسی‌ها بیانگر آن است که در این دوره رشد اقتصادی تا حد زیادی مرهون افزایش تجارت شرق و غرب بوده که از شاهراه تجاری خلیج فارس و جاده ابریشم صورت می‌گرفت. رقابت دو قدرت بزرگ منطقه (روم و ایران) بر سر تسلط بر بازارهای منطقه و سود حاصل از آن در رونق اقتصاد تأثیرگذارده است. استفاده از متخصصین و نیروی کار اسرای جنگی رومی واحداث شهرهای جدید نیز در توسعه تجارت نقش داشته‌اند. در دوره ساسانی نقش حکومت در فعالیت‌های اقتصادی به‌طور غیرمستقیم بود و از محل مالیات، خراج و عوارض گمرکی سود قابل توجهی عاید حکومت می‌شد. در اواخر حکومت افزایش نرخ مالیات بازرگانان را با مشکل مواجه نمود و رشد اقتصادی دچار رکود گردید. باوجود این، گسترش تجارت در دوره اسلامی به‌مقدار زیادی مرهون تجربیات ساسانیان است.
)
)